چطور نه بگوییم؟ - مجله میهن 128

در ادامه هم احتمالاً خودتان بدانید چه اتفاقی رخ می دهد. زمانی که باید نه بگویید، بله می گویید و موافقت می کنیم. ولی عواقب این تصمیم را بعدها می بینیم و بابت آن افسوس می خوریم. احتمالاً پیش خودمان بگوییم که ای کاش موافقت ننموده بودم، ای کاش نه می گفتم و … موضوع مهم این است که گاهی اوقات شما باید مخالفت کنید.

بدون توانایی نه گفتن، مخالفت کردن و ناامید کردن دیگران شما نمی توانید یک مدیر، دوست، پدر، مادر، همسر و یا صاحب کسب وکار مؤثر و مفید باشید. علاوه بر این، حرف ها و کلمات شما نشان دهنده هویت و شخصیت شما هستند. یک نه و مخالفت صادقانه خیلی بهتر از موافقت غیرصادقانه است. در این مقاله 6 نکته مهم در خصوص اینکه چگونه نه بگوییم را با شما در میان می گذاریم. فرقی نمی نماید در چه موقعیتی قرار داشته باشید. استفاده از این نکات و ترفندها می تواند به شما یاری کند که به راحتی و با ادب و احترام درخواست و یا موقعیت مورد نظرتان را رد کنید.

1- بدانید چه چیزی برای شما بیشترین اهمیت را دارد

نه گفتن و مخالفت کردن با شناخت اولویت ها و ارزش ها آغاز می گردد. زمانی که وقت و انرژی خود را صرف چیزهایی می کنید که برای شما اهمیتی ندارند، احساس پوچی و استرس می کنید. از سوی دیگر، زمانی که با انجام کارهایی موافقت می کنید که به آن ها علاقه دارید، احساس موفقیت و دست آورد خواهید داشت، چراکه فکر می کنید از زمان خود به خوبی استفاده نموده اید.

بنابراین، ارزش های خود را به وسیله پرسیدن این سؤالات اولویت بندی کنید: چه چیزی برای من بیشترین اهمیت را دارد؟ 10 مورد را فهرست نموده و فهرست را جایی امن پیش خودتان نگاه دارید تا همواره یادتان باشد که همه چیز در زندگی با یکدیگر برابر نیستند.

از این فهرست می توانید به عنوان یک فیلتر تصمیم گیری بهره ببرید. برای مثال، زمانی که از شما می خواهند تا یک گروه و یا کمیته تازه را در محل کار رهبری کنید، ولی شما ترجیح می دهید زمان بیشتری را در منزل صرف بچه ها خود کنید و موافقت با این سمت تازه در تضاد با ارزش ها و اهداف شما است، پاسخ شما به راحتی معین خواهد بود: نه!

2- برای افزایش توانایی نه گفتن، برای خود حد و مرز بگذارید

زمانی که ارزش ها و هنجارهای خود را بشناسید، حتماً از آن ها مراقبت نیز خواهید کرد. در مقام عمل، این به معنی ایجاد قانون و یا حد و مرز برای صرف زمان و یا انرژی است. البته این کار ممکن است زندگی شما را کمی خشک و بی روح کنید. بنابراین شاید بهتر باشد این حدود را خیلی سفت و سخت گیرانه تنظیم نکنید.

برای مثال، وقتی تصمیم دارید برنامه خواب خود را بهبود ببخشید، ممکن است زمان خواب خود در طول هفته را روی 9:30 شب تنظیم کنید. ولی یک دوست از شما می خواهد که سه شنبه شب با هم به یک کنسرت موسیقی بروید که تا پاسی از شب ادامه دارد. ولی شما اولویت ها و حد و مرز خود را می دانید و بنابراین به راحتی می دانید که جواب شما نه است و علت کافی برای مخالفت کردن دارید.

تصور نکنید ایجاد این حد و مرزها به معنای خودخواهی است، بلکه روشی هوشمندانه برای مراقبت از خود است. زمانی که هیچ حد و مرزی برای خود قائل نباشید، از سر جایی در می آورید که حتی فکرش را هم نمی کنید و شاید هم با آن مخالف باشید. یا شاید ممکن است پول خود را صرف چیزهایی کنید که هیچ احتیاجی به آن ها ندارید. برای بهبود مهارت و توانایی نه گفتن، این مورد را نیز در نظر داشته باشید.

در جوامع، کسب وکارها و رابطه های امروزی بسیاری از ما سعی دارید تا همواره در اختیار جمع بوده، سایر افراد را از خودمان راضی نگاه داشته و وجهه خوبی برای خودمان ایجاد کنیم. در این میان، ما منظره، اهداف و اشتیاق برای زندگی خودمان را از دست می دهیم. ایجاد حد و مرزها به شما یاری می کنید تا فرق بین اولویت های سایر افراد و اولویت های خودتان را بهتر بشناسید.

3- در خصوص تصمیم خود با یک دوست صحبت کنید

اگر با نه گفتن و مخالفت کردن با یک تصمیم مشکل دارید و نمی توانید تصمیم گیری کنید، شاید بهتر باشد با یک دوست مشورت کنید. این کار به شما یاری می نماید تا افکار خود را بهتر پردازش کنید. البته فرد مورد نظر همواره لزوماً نباید دوست شما باشد. اگر متأهل هستید، می توانید با همسر خود مشورت کنید و اهداف خود را با یکدیگر مرور کنید. آنالیز کنید که آیا این تصمیم تداخلی با اهداف زندگی شما دارد یا خیر.

بنابراین، مهم نیست که مخاطب شما دوست، برادر، خواهر، همسر و یا همکار شما باشد، مسائل خود در تصمیم گیری را با فردی که به خوبی به شما گوش می دهد مطرح کنید. یک دوست خوب می تواند مثل یک آیینه عمل کند و افکارتان را به سمت خودتان بازگرداند.

در خاتمه، یادتان باشد که موافقت و یا مخالفت کردن به عهده خودتان است. از دیگران مشورت بگیرید، ولی از آن ها نخواهید که کار نسبتاً سخت نه گفتن و مخالفت کردن را برای شما انجام دهند.

4- جرم و گناه نکنید

برای افزایش توانایی نه گفتن خود، همواره یادتان باشد که جرم و یا گناه نکنید. هرگز با انجام کارهایی که به شما احساس گناه و یا مجرم بودن می دهند موافقت نکنید. هر کاری که احساس می کنید زشت، جرم، غیرقانونی، غیراخلاقی و یا گناه است را جزو خط قرمز خوب بدانید. انجام این کارها چیزی جز فرسودگی و عذاب وجدان برای شما به همراه نخواهد داشت. حتی اگر خودتان تلقین کنید که برای شما اهمیتی ندارد و از انجام آن لذت می برید، سایر افراد دیدگاه و برخورد خوبی با شما نخواهند داشت.

این مشکل در بین نوجوانان بیشتر متداول است. آن ها دوست دارند که تأیید شده و دوستانشان از آن ها مسرور باشند. بنابراین ممکن است با انجام کارهایی موافقت نمایند که خودشان هم احساس خوبی نسبت به آن نداشته و مغایر ارزش های آن ها است.

زمانی که حین تصمیم گیری برای انجام کاری احساس تردید و عذاب وجدان داشتید، به همین احساس بیشتر توجه کنید و به خودتان اجازه ندهید کاری را که واقعاً دلتان نمی خواهد را انجام دهید.

5- هنگام پاسخ دادن مهربان و واضح باشید

گاهی اوقات ضروری است بدانیم که واضح و رک نبودن به معنای نامهربانی است. گاهی اوقات خودمان را به صورت نصفه و نیمه نسبت به یک مراسم متعهد می دانیم، چراکه نمی خواهیم فردی که از ما تقاضا نموده را ناامید کنیم. مثلاً ممکن است بگوییم ببینم چی میشه، به نظر جالب می رسه،خبرت می کنم و …

برخی وقت ها ضروری است تا برنامه زمانی خودمان را مجدداً آنالیز کنیم تا بتوانیم جواب قطعی به کسی بدهیم. اما خیلی اوقات از همان ابتدا می دانیم که نمی توانیم درخواست آن ها را قبول کنیم، ولی به خاطر تعارف نه نمی گوییم. اگر واقعاً می دانید که امکان حضور در مراسم و یا قبول پیشنهاد آن ها را ندارید، در همان ابتدا مخالفت خود را ابراز کنید.

خودتان را به جای طرف مقابل بگذارید. آن ها می خواهند مراسم و یا برنامه خود را سازمان دهی نمایند. فرد مقابل احتمالاً ترجیح می دهد که در همان ابتدا جواب نه شما را بشنوند تا اینکه بعد از چند روز به آن ها بگوییم. بنابراین، با بیان واضح و بدون تعارف آنچه در سر دارید، با مخاطب خودتان هم می توانید مهربان تر باشید. بنابراین، جمله زیر می تواند یکم مثال عالی، مهربانانه و مؤدبانه برای نه گفتن به اطرافیان باشد:

موقعیت خیلی خوبی به نظر می رسد، ولی متأسفانه باید پیشنهاد شما را رد کنم. ممنون که من را در نظر داشتید.

6- از متن های آماده بهره ببرید

شاید عجیب به نظر برسد، ولی می توانید جملات خود را از قبل آماده کنید. زمانی که این کار را انجام می دهید، مکالمه شما خیلی بهتر و روان تر پیش می رود.

برای مثال، اگر کسی شما را به یک کافه و صرف قهوه برای کمی مشورت و هم فکری دعوت می نماید، همواره می توانید پاسخی از قبل آماده داشته باشید تا در این شرایط از آن بهره ببرید. در غیر این صورت، هر مرتبه باید سعی کنید تا کلمات و جملات مؤدبانه ای برای رد کردن درخواست او پیدا کنید.

چه متن ها و جملاتی را باید از قبل آماده کنید؟ سعی کنید موقعیت هایی را که بیشتر برای شما تکرار می گردد را متصور شده و از قبل خودتان را برای مواجهه با آ ن ها آماده کنید. مثلاً اگر مدیر شما همواره از شما می خواهد که اضافه کاری کنید ولی تمایلی برای انجام آن ندارید، می توانید جملات خود را از قبل آماده کنید تا مؤدبانه و صریح مخالفت خودتان را ابراز کنید.

شاید بهتر باشد برای موقعیت های مختلف زندگی خود متن هایی را آماده کنید. شرایطی مثل:

• دعوت شدن ها
• کار داوطلبانه
• درخواست شغلی
• لطف های خانوادگی
• هر موضوع دیگری

یادتان باشد، هر مرتبه که با چیزی موافقت می کنید، باچیز دیگری مخالفت می کنید. هدف اصلی ما باید این باشد که توانایی نه گفتن به موقعیت های لازم داشته باشیم. همان طور که پیش تر هم گفتیم، یک مخالفت صادقانه خیلی بهتر از موافقت غیرصادقانه است.

7- برای افزایش توانایی نه گفتن، دلایل خود را بیان کنید

در کنار تعارف و پاسخ مهربانانه، خوب است که دلایل خود برای نه گفتن و یا رد کردن پیشنهادت را نیز بیان کنید. اگر می خواهید هیچ کدورتی ایجاد نشده و صحبت های شما را قبول نمایند، خوب است دلایل خود برای مخالفت و نه گفتن را بیان کنید.

برای مثال: امروز بعد از ظهر نمی توانم جلسه بگذارم. امروز ضرب الاجل تحویل پروژه های تازه است و باید کارم را تمام کنم.

8- خیلی قاطع نه نگویید

اگرچه در خصوص شماره 5 به این موضوع پرداختیم که اگر جواب شما منفی است، آن را صریح و واضح بگویید. ولی گاهی اوقات هم می توانید از این استراتژی بهره ببرید که موضوع را به زمان دیگری موکول کنید و توانایی نه گفتن خود را افزایش دهید. این کار برای زمانی مناسب است که به کلیت موضوع موافق هستید، ولی در حال حاضر امکان موافقت با آن را ندارید. به عنوان مثال:

خیلی دوست دارم در مراسم شما سخنرانی داشته باشم. ولی متأسفانه این ماه امکان سفر به شهر شما را ندارم. امکانش هست برای جلسه ماه آینده من را در نظر داشته باشید؟

9- یک پیشنهاد جایگزین ارائه کنید

توانایی نه گفتن به افراد و پیشنهادها کار آسانی نیست. بنابراین، گاهی اوقات به جای آنکه نه بگویید و صراحتاً مخالفت کنید، می توانید یک گزینه و یا راه حل تازه و جایگزینی را به مخاطب خود پیشنهاد کنید. به مثال زیر توجه کنید:

من نمی تونم جای تو شیفت شب آخر هفته را انجام دهم. ولی می تونم اول هفته جای تو بیام که بتونی بیشتر استراحت کنی.

منبع: ramseysolutions