دلایل منع دسترسی کاربران ایرانی به سرویس های گوگل
به گزارش مجله میهن 128، به گزارش خبرنگاران، گوگل به تازگی ارائه بعضی سرویس های تجاری و غیرتجاری خود را برای دسترسی کاربران ایرانی متوقف نموده است. بسیاری از این سرویس ها پیش از این نیز توسط گوگل برای کاربران ایرانی محدود بود اما هم اکنون حتی با استفاده از ابزار فیلترشکن و VPN نیز امکان دسترسی به این خدمات برای کاربران به ویژه کسب و کارها وجود ندارد.
نبود استقلال در خدمات کاربردی فضای مجازی و وابستگی کشور به سرویس ها و خدمات گوگل، سبب شده که این کمپانی و سایر سرویس دهنده های آمریکایی، نسبت به کاربران ایرانی اعمال قدرت و رفتارهای یکجانبه داشته باشند.
اقدام گوگل در تحریم کاربران ایرانی در استفاده از خدمات و سرویس، پیش از این نیز سابقه داشته و برای مثال این سرویس دهنده بدون اعلام به کاربر، اپلیکیشن هایی مانند هاتگرام و تلگرام طلایی را از گوشی کاربران ایرانی حذف کرد.
با این حال مطابق با آمارهایی که پیش از این از سوی دبیر شورای عالی فضای مجازی ارائه شده گوگل صدها میلیارد تومان سالانه در ایران درآمد دارد اما عملاً 44 درصد از کلیه خدمات این سرویس دهنده برای کشور ما مسدود است.
دلایل منع دسترسی کاربران ایرانی به سرویس های گوگل
سید مسعود شریفی دبیر هیأت اندیشه ورزی فضای مجازی سراج در تبادل نظر با خبرنگاران، در تشریح دلایل منع دسترسی کاربران ایرانی به بعضی سرویس های گوگل می گوید: در خصوص محدودیت گوگل برای دسترسی کاربران ایرانی به بعضی سرویس های تجاری و غیرتجاری این سرویس دهنده، تا به امروز بیانیه رسمی از سمت گوگل منتشر نشده و همچنان در این زمینه ابهام وجود دارد. به طور کل معلوم نیست که این قطع دسترسی، مربوط به استفاده از VPN توسط کاربران می گردد و یا اینکه گوگل در حال شناسایی IP کاربران ایرانی است.
وی گفت: آنچه که تعیین است این است که استفاده از VPN برای اتصال به سرویس های گوگل، در تحلیل داده های گوگل اختلال ایجاد می نماید و این سرویس دهنده نمی تواند دیتای کاربران را تفکیک و آن را تحلیل کند. به همین دلیل از آنجایی که این سرویس دهنده به شدت دیتاخواه است، ممکن است ممنوعیت دسترسی کاربران به دلیل استفاده از VPN باشد.
موانعی که گوگل برای کسب و کارها ایجاد می نماید
شریفی تاکید نمود: به هر حال وجهه گوگل آنقدر وقیحانه است که خود را ملزم به هیچ گونه پاسخگویی نمی داند و به نوعی ما را اصلاً به حساب نمی آورد.
وی با اشاره به موانعی که رفتارهای یکجانبه گوگل برای کسب و کارهای ایرانی ایجاد نموده است، گفت: برای مثال گوگل آنالیتیکس (Google Analytics) به عنوان یک ابزار تحلیل گر گوگل، نقش مهمی در ارزیابی و رصد رفتار کاربران برای کسب و کارها دارد. اما این سرویس دهنده، ایران را به صورت کامل به رسمیت نشناخته و رفتار کاربران ایرانی را خیلی دقیق نشان نمی دهد. این سرویس، زبان فارسی را زبان فارسی مردم منطقه در نظر می گیرد و به همین دلیل کسب و کارهای ایرانی برای استفاده از این سرویس باید با نام کشورهای همسایه وارد شوند.
این پژوهشگر فضای مجازی اضافه نمود: کسانی که فروشگاه اینترنتی دارند به این ابزار گوگل احتیاج دارند اما تحریم کاربران توسط گوگل در این سرویس بسیار احساس می گردد و کسب و کارها برای دسترسی به آن مجبور به استفاده از فیلترشکن می شوند.
وی با تاکید بر اینکه اغلب سرویس های گوگل از طرف این کمپانی، برای کاربران ایرانی محدود است، گفت: استفاده از فیلترشکن، داده های گوگل آنالیتیکس را تخریب می نماید و درست نمایش نمی دهد. این یک مانعی برای کسب و کارها است.
ترس از اپ های بومی نویگیشن را فعال کرد
این کارشناس با اشاره به فعال شدن سرویس گوگل نویگیشن (Google Navigation) در اسفندماه سال 99 که تا پیش از این برای کاربران ایرانی غیر فعال بود، گفت: این سرویس رقیبی برای اپلیکیشن های نقشه است. گوگل به محض اینکه آگاه شد که برای سرویس گوگل مپ در ایران، رقیب بومی ایجاد شده و این رقبا در حال رشد هستند و مردم از آنها بیشتر استفاده می نمایند، به سرعت سرویس نویگیشن خود را در ایران فعال کرد.
وی گفت: شاید وابستگی ما به سرویسی مانند گوگل آنالیتیکس با نمونه داخلی حل نگردد، چرا که دسترسی به دیتای مورد احتیاج برای تحلیل، تنها در اختیار گوگل است اما سرویس های ساده تر را می توان در کشور بومی سازی کرد. در کنار آن باید در خصوص محدودیت دسترسی هایی که گوگل برای کاربران ایرانی ایجاد می نماید، مطالبه گری داشته باشیم.
این پژوهشگر فضای مجازی با تاکید بر اینکه نباید تحت حاکمیت گوگل باشیم و باید بتوانیم قوانین محتوای خودمان را در این فضا داشته باشیم، اعلام نمود: همانگونه که سرویس نقشه آنلاین به عنوان یکی از خدمات استراتژیک در کشور بومی سازی و رقیب گوگل شده است، در صورتی که در لایه خدمات کاربردی به سمت امکانات ایرانی برویم و شبکه خود را توسعه دهیم، می توانیم با این اعمال سیاست ها مقابله کنیم.
اینترنت جهانی رفته رفته حذف می گردد
شریفی با اشاره به محدودیت هایی که سایر سرویس دهنده های آمریکایی از جمله آمازون در ارائه سرویس به کاربران ایرانی اعمال می نمایند، گفت: کاربران ایرانی به سایت های فروش بین المللی دسترسی ندارند و در این حوزه ما با محدودیت روبرو هستیم. این موضوع و سایر موارد تحریم در این حوزه باید در توافق با کشوری مانند چین و یا کشورهای اروپا، برای دسترسی آزاد به ابزارهای فناورانه، مورد مطالبه قرار گیرد.
وی گفت: اگرچه راه چاره کامل مقابله با تمام تحریم های فضای مجازی و قطع وابستگی ها در این حوزه، توسعه شبکه ملی اطلاعات خواهد بود. چرا که به طور قطع هیچ کشور و یا شرکتی دوست و رفیق ما نبود و به راحتی می توانند یک سری سرویس های پایه را بر ما محدود نمایند. به همین دلیل لزوم وجود سرویس های پایه در شبکه ملی اطلاعات احساس می گردد.
این پژوهشگر فضای مجازی با اشاره به پررنگ شدن مجادله های بین المللی بر سر مدیریت اینترنت و ساختار خدمات فضای مجازی به ویژه دعواهای چین و آمریکا گفت: به نظر می رسد اینترنت یکپارچه و جهانی کم کم حذف گردد و با توجه به سیاستی که کشورهای مختلف در تفکیک پهنای باند داخلیشان از اینترنت بین الملل در پیش گرفته اند، اینترنت به شکل فعلی دیگر وجود نداشته باشد.
عرصه برای رقبای داخلی باز می گردد
مرتضی افتخار کارشناس علوم داده نیز در تبادل نظر با خبرنگاران، درباره نحوه محدودسازی دسترسی کاربران ایرانی به بعضی خدمات گوگل شرح داد و گفت: آنالیز های ما نشان می دهد که کاربرانی که با VPN اشتراکی و با داشتن IP ثابت روی VPN از سرویس های گوگل استفاده می کردند، با منع دسترسی روبرو شده اند. اما کاربرانی که از IP های متغیر و VPN رایگان استفاده می نمایند، همچنان می توانند به این خدمات دسترسی داشته باشند.
وی با بیان اینکه با این اعمال سیاست گوگل، کاربران در استفاده از یک سری سرویس ها با عدم دسترسی روبرو شده اند، اضافه نمود: برای انجام بعضی سرویس ها نیز گوگل از کاربر می خواهد که لاگین گردد تا بداند که اطلاعات کاربر چیست.
افتخار با اشاره به اینکه تا پیش از این برای دریافت سرویس هایی که مربوط به کار داده و یادگیری ماشین است مجبور به استفاده از فیلترشکن بودیم، گفت: هم اکنون این سرویس با VPN نیز قابل ارائه نیست. شاید بعضی خدمات گوگل برای استفاده روزمره در جستجو و مشاهده ویدئو محدودیتی نداشته باشد اما این محدودیت برای کسب و کارهای حرفه ای در یادگیری ماشین مشکل زا شده است. برای مثال سرویس کتابخانه تنسورفلو (TensorFlow) برای یادگیری ماشین متعلق به گوگل است اما ایرانی ها به آن دسترسی ندارند و تا پیش از این از فیلترشکن برای دریافت امکانات آن استفاده می کردند.
این کارشناس تاکید نمود: سابقه این قضیه پیش از این در خصوص گوگل آنالیتیکس وجود داشت و زمانی که گوگل متوجه می شد که کاربر از کدام کشور است، دسترسی به سرویس را قطع می کرد.
وی گفت: برعکس این اتفاق شاهد فعالسازی سرویس نویگیشن از سوی گوگل در ایران هستیم و پاسخی برای این تناقض وجود ندارد. با این حال یکی از تئوری های محتمل این است که برای این سرویس نقشه گوگل در ایران، یک سری کسب و کارهای رقیب بومی ایجاد شده و گوگل برای آنکه عرصه را روی این کسب و کارها تنگ کند، نویگیشن را در ایران فعال نموده است.
این کارشناس علوم داده گفت: با این وجود، منع دسترسی به خدمات گوگل می تواند عرصه را برای رقبای داخلی باز نموده و کسب و کارهای مشابه می توانند با ارائه سرویس قوی در ایران، فعال شوند.
بومی سازی؛ آلترناتیو مقابله با سیاست های یکجانبه گوگل
افتخار ادامه داد: اینکه بتوانیم سرویس آلترناتیو و جایگزین برای این خدمات پیدا کنیم اولین گزینه روی میز است. حداقل برای برطرف احتیاج مردم، شاید نقطه آغاز باید این باشد که پلتفرمی در ایران توسعه پیدا کند که خدمات مناسب به مردم بدهد.
وی گفت: در کنار آن این موضوع فرصت خوبی است که به سمت کشورهایی برویم که سیاست های زورگویانه و تمامیت خواه مثل گوگل نداشته باشند و اجازه دهند که مردم ایران از خدمات آنها استفاده نمایند.
این کارشناس با اشاره به سیاست های کشورهایی مانند چین و روسیه در حوزه فضای مجازی و نیز توافق همکاری بلند مدت ایران و چین، گفت: چین توانسته استقلالش را در فضای مجازی حفظ کند و مساله استقلال اینترنت را تضمین نموده است. ایران نیز می تواند برای حل این مشکل از چنین فرصت هایی استفاده کند.
به گفته افتخار، ابعاد غول های فناوری جهان آنقدر عظیم است که حتی دیگر دولت ها نیز نمی توانند سیاست های خود را روی آنها اعمال نمایند. به همین دلیل بهترین راه چاره برای روبروه با این اعمال قدرت ها، داشتن سرویس های قوی بومی خواهد بود که به عنوان رقیب، در کنار سرویس هایی مانند گوگل فعالیت نمایند.
منبع: خبرگزاری مهر