عبدالملکی اطلاعات حیاتی کشور را به اماراتی ها داد؟ - مجله میهن 128

سخنان اخیر آقای حجت عبدالملکی، دبیر شورای عالی منطقه ها آزاد که مورد توجه گسترده رسانه ها قرار گرفته است، دو جمله داشت که تمام توجهات به جمله اول معطوف شد؛ اما جمله دوم، کم اهمیت تر از اولی نبود.

جمله اول این بود که اتاق بازرگانی امارات ابراز آمادگی نموده است که 100 میلیارد دلار در ایران سرمایه گذاری کند. نقدها و اظهار نظرها حول این متمرکز بود که چنین سرمایه گذاری کلانی معقول و عملیاتی نیست. جمله دوم این بود که تمام طرح های سرمایه گذاری در اختیار اماراتی ها قرار گرفته است و بعلاوه طرح هایی به مقدار 360 میلیارد دلار در اختیار چینی ها قرار گرفته است تا آن را آنالیز نمایند.

هر چقدر که جمله اول نادرست و غیرعملیاتی بود، جمله دوم بیان واقعیتی است که متأسفانه رخ داده است. تمامی طرح های توسعه ای در اختیار طرف خارجی قرار گرفته است تا آن آنالیز کند. چرا متأسفانه؟ چون عقل و منطق اقتضا می نماید که کل طرح های توسعه کشور یا کل طرح های توسعه منطقه ها آزاد در اختیار یک کشور خارجی خصوصاً کشور همسایه و رقیب قرار داده نگردد.

اگر امروز نماینده اتاق بازرگانی ایران به امارات مراجعه کند و به مقامات آن کشور اطلاع دهد که ایران قصد سرمایه گذاری در آن کشور را دارد و درخواست دارد که تمامی طرح های توسعه ای امارات در اختیار آنها قرار گیرد، احتمالاً محترمانه به سمت درب خروج راهنمایی خواهد شد.

سخن بر سر این نیست که دیگران را تشویق به سرمایه گذاری در کشور نکنیم و طرح هایی را جهت سرمایه گذاری به خارجیان معرفی نکنیم؛ بلکه موضوع این است که ارائه کلیه طرح های سرمایه گذاری به خارجیان به صرف ابراز تمایل آنها به سرمایه گذاری رویه ای مرسوم و پذیرفته شده نیست. ارائه چنین اطلاعات گسترده و وسیعی، یعنی ارائه نقشه توسعه کشور به خارجیان و این نقشه، می تواند برای مقاصد مختلف مورد استفاده آنها و حتی مورد استفاده رقبای سیاسی و مالی قرار گیرد.

راه حل معقول و عملیاتی چیست؟ وقتی یک سرمایه گذار ابراز علاقه به سرمایه گذاری در کشور می نماید، از او پرسیده می گردد که در چه حوزه هایی تمایل به سرمایه گذاری دارد و در چه حوزه های تجربه و سابقه سرمایه گذاری دارد. سپس در آن حوزه مدنظر، یک یا چند طرح به او معرفی می گردد. اگر گام های عملی برای سرمایه گذاری در آن طرح ها برداشت و جدیت خود را اثبات کرد، می توان طرح های دیگری را به او معرفی کرد. در ضمنً از آن جهت که طرح ها از منظر حقوقی حداقل نوعی ایده محسوب می شوند، قواعد حقوق ایده ها بر آنها حاکم است و باید هنگام ارائه طرح، قراردادهای مربوط به حمایت از ایده بین طرفین امضا گردد. بدین معنا که مثلاً اگر طرف اماراتی طرح ها ما را دریافت کرد و مدتی بعد همان ایده های ما برای توسعه منطقه ها آزاد را در کشور خویش پیاده کرد، موظف به پرداخت حقوق مالی مربوط به استفاده از ایده به طرف ایرانی باشد.

متأسفانه در کشور در رابطه با معرفی طرح ها به خارجیان با یک خلاء حقوقی روبرو هستیم و هیچ قاعده حقوقی و مقرره ای در رابطه با معرفی طرح ها به طرف های خارجی وجود ندارد. لذا این خطر بالقوه همیشه وجود دارد که یک مقام دولتی با نیت خیر و با انگیزه جلب سرمایه گذاری خارجی، تمامی طرح های مالی کشور و به نوعی نقشه توسعه کشور را در اختیار خارجی ها قرار دهد و از آنها دعوت کند در هر زمینه ای که تمایل دارند سرمایه گذاری نمایند. این در حالی است که در کشور باید روشن باشد که ما می خواهیم کدام کشورهای خارجی در کدام بخش های اقتصاد ما سرمایه گذاری نمایند و کدام پروژه یا طرح از نظر ما بر بقیه اولویت دارد، سرمایه گذاری در کدام طرح های به شدت سودآور باید منوط به سرمایه گذاری در طرح های کمتر سودآور باشد و مسائل دیگری نظیر اینها. معرفی کلی تمامی طرح های سرمایه گذاری - در حد 360 میلیارد دلار و بعضاً بیشتر - و قدرت انتخاب را به کشور خارجی یا حتی رقیب دادن، به معنای نادیده گرفتن این ملاحظات است.

اطلاعات طرح های توسعه کشور، مهم است. آماده کردن این طرح ها برای کشور مقرون به صرفه نبوده است. ساعت ها و بلکه ماه ها و سال ها وقت و دانش و منابع مالی دستگاه های مختلف دولتی و غیردولتی برای فراهم کردن آنها هزینه شده است. در ارائه آنها به رقیب دقت کنیم.

شاید آن وعده های فریبنده و در باغ سبز نشان دادن ها برای دریافت همین اطلاعات و طرح ها باشد.