تغذیه سالم برای دانش آموزان چیست؟ - مجله میهن 128

در این میان، نقش تغذیه و خو گرفتن به الگوی خوراکی مغذی، متعادل و متنوع که شامل تمام املاح و ویتامین ها و موادمغذی باشد برای بهره گیری دانش آموز از حداکثر ظرفیت ذهنی و جسمی اش بسیار اهمیت دارد. گفت وگوی ما را با دکتر لادن گیاهی، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی پژوهشگاه ابن سینا برای در نظر گرفتن برنامه غذایی سالم برای فرزندتان بخوانید .

وقتی صحبت از سوءتغذیه در دانش آموزان می گردد باید در نظر داشت که هر کدام از گروه های سنی (کودکی و نوجوانی ) احتیاجهای تغذیه ای خاصی دارند. بعلاوه سوء تغذیه، الگویی یکسان برای کل کشور ندارد. کما این که ما در منطقه ها شرقی و جنوبی کشور، مشکل دسترسی به مواد غذایی را بیشتر داریم. به همین علت دانش آموزان در این منطقه ها بیشتر با کمبود ویتامین و املاح روبه رو هستند، اما در منطقه ها شمالی کشور دسترسی به مواد غذایی بیشتر بوده و فقر فرهنگی بیشتر آسیب رسان است .

بچه ها چاقی که همواره گرسنه اند!

سوء تغذیه به دو شکل بروز می نماید؛ از سویی به لاغری مفرط و کمبود مواد مغذی منجر می گردد و از سوی دیگر به شکل چاقی و اضافه وزن بروز می یابد که هر دو آسیب رسان است، اما آنچه امروزه در کشور ما بیشتر در طیف سنی بچه ها و نوجوانان شیوع دارد، افزایش شیوع اضافه وزن و چاقی است.

جالب است بدانید بچه هایی که مبتلا به چاقی هستند، به رغم پرخوری به گرسنگی سلولی دچار هستند. این بچه ها از راندمان ذهنی و عملکرد تحصیلی پایین تری نیز برخوردارند .

غذای سالم ؛ هدیه خانواده به کودک

الگوی غذایی خانواده ها از بدو تولد تا دو سالگی و عمدتا تا قبل از پنج سالگی شکل می گیرد. اگر خانواده ای الگوی غذایی ناسالم داشته باشد، وقت کافی را برای تهیه غذای سالم اختصاص ندهد یا این که در فضای خانه آرامش کافی وجود نداشته باشد، سوء تغذیه در بچه ها خانواده بروز می نماید.

پس والدین برای این که فرزندشان تغذیه سالم داشته باشد باید برای تهیه غذای سالم و نیز آشپزی زمانی را اختصاص دهند . پس مدیریت زمان برای داشتن الگوی غذایی سالم بچه ها بسیار مهم است.

بعلاوه اگر در سبد غذایی کودک از سبزیجات، میوه جات، غلات کامل جوانه ها و حبوبات استفاده نگردد، بچه ها به سمت گرسنگی سلولی می روند.

بچه های که سوء تغذیه نمی گیرند

کودکی که صبحانه نخورد راندمان فکری و تحصیلی خوبی ندارد. بعلاوه صرف شامی سبک و مقوی در ساعات ابتدایی شب و خواب بموقع برای حفظ قوای فکری و جسمی بچه ها بسیار مهم است.

برای پیشگیری از سوء تغذیه در مدارس (در بوفه مدارس) نیز باید برنامه تغذیه سالم رعایت گردد. برای برطرف سوء تغذیه برنامه ویژه مکمل کمک پیشنهاد نمی گردد، اما از آنجا که کمبود ویتامین D در کشورمان بیشتر شیوع دارد، برای بچه ها زیر هشت تا 9 سال هر دو ماه یکبار، مصرف یک قرص 50000 واحد و از 9 تا 19 سال مصرف ماهانه یک عدد قرص ویتامین D توصیه می گردد.

مساله کمبود آهن نیز در بچه ها بویژه دختران جدی تر است تا جایی که دریافت مکمل آهن بویژه در دختران لازم است .

فرهنگ تغذیه سالم از کودکی

خواندن لیبل (برچسب ارزش غذایی روی محصولات)باید از کودکی آموزش داده گردد که مدارس نیز می توانند در این زمینه نقش موثری داشته باشند. در واقع باید به بچه ها یاد داده گردد انتخاب هایشان به سمت غذاهای سالم برود .

در هر خانواده ای باید داشتن فعالیت فیزیکی پایه سلامت تلقی گردد. بعلاوه استفاده از سبزیجات، میوه و مصرف کم لبنیات خامه ای و چرب و گوشت های پر چرب یک الگوی تایید شده

دانسته گردد.

دریافت منابع کافی کلسیم (مصرف سه وعده در روز لبنیات برای تامین کلسیم مورد احتیاج بدن لازم است)، کاهش مصرف مواد سدیمی (پرنمک ) و نیز نوشابه ها در دوران کودکی و نوجوانی بسیار اهمیت دارد. هیچ وعده اصلی غذایی نباید حذف گردد و والدین باید وقت کافی برای تهیه و آماده کردن غذای سالم اختصاص بدهند. از سوی دیگر نباید بچه ها را از کودکی به پرخوری عادت داد، یعنی از کودکی باید رعایت حجم و زمان مناسب برای صرف هر وعده غذایی آموزش داده گردد.

باید های غذایی دانش آموزی

- تشویق به خوردن آب به جای نوشیدنی های شیرین مثل ساندیس و آبمیوه های مصنوعی.

- برای تامین فسفر مورد احتیاج فعالیت های مغزی هنگام درس خواندن از خشکبار، مغز بادام، پنیر، شیر و زرده تخم مرغ استفاده گردد.

- مصرف سبزیجات، صیفی جات و میوه ها به عنوان میان وعده یا همراه وعده های اصلی

- تامین گلوکز مورد احتیاج برای انجام فعالیت های ذهنی و فیزیکی با مصرف عسل، نان و غلات

- تامین پتاسیم مورد احتیاج برای بهبود عملکرد مغز و تقویت ماهیچه ها با مصرف موز، مرکبات و حبوبات.

پ