از دلیل تا درمان پرکاری پاراتیروئید
به گزارش مجله میهن 128، پرکاری پاراتیروئید در نتیجه فعالیت بیش از حد غده تیروئید که هورمون های مترشحه از آن در تنظیم تمام فعالیت های بدن نقش دارند، ایجاد می گردد. در نتیجه فراوری هورمون های تیروئید بیش از حد افزایش می یابد. پرکاری تیروئید بزرگسالان 20 تا 50 ساله و عمدتاً زنان را گرفتار می نماید.
غده پاراتیروئید چیست؟
غدد پاراتیروئید چهار غده بیضی شکل و مجزا هستند که در قسمت پشت غده تیروئید قرار دارند. این چهار غده در قسمت های بالا و پایین لوب های راست و چپ تیروئید و در سطح خلفی آن قرار گرفته اند. در حالت عادی غدد پاراتیروئید به شکل دانه های برنج و به همان مقدار هستند.جالب است بدانید با وجود نزدیکی بیش از حد این دو غده درون ریز (منظور تیروئید و پاراتیروئید) به یکدیگر، هم از نظر عملکردی و فیزیولوژی و هم به لحاظ بافت شناسی دو غده کاملا مجزا محسوب می شوند.1
پرکاری غده پاراتیروئید چیست؟
شایع ترین بیماری غده پاراتیروئید، مشکل پرکاری است که با توجه به تعریفی که بالاتر ارائه کردیم؛ در این حالت مقدار هورمون های پاراتیروئیدی ترشح شده بیش از مقدار لازم است. به این حالت پاتولوژیک، هیپرپاراتیروئیدیسم یا پرکاری پاراتیروئید گفته می گردد. غده پاراتیروئید فرد مبتلا به پرکاری پاراتیروئید دچار مشکل شده و حتی در زمانی که سطح کلسیم خون نرمال یا بالاست باز هم ترشح پاراتورمون را ادامه می دهد.1علائم پرکاری پاراتیروئید
در پاراتیروئیدپرکار سطح کلسیم افزایش پیدانموده و این افزایش به نوعی اختلال محسوب می گردد. هایپر پاراتیروئیدیسم اولیه شایع ترین نوع پرکاری است که معمولاً به دلیل رشد یک یا چند غده پاراتیروئید اتفاق می افتد. در برخی موارد هم سرطان غده پاراتیروئید عاملی برای پرکاری و افزایش سطح کلسیم است.علائم در افراد مختلف فرق دارد و حتی در مواردی ممکن است فرد علائمی نداشته باشد و با آزمایش این بیماری در وی تشخیص داده گردد؛ اما به طورکلی متخصصان علائم و نشانه هایی را برای این اختلال در نظر گرفته اند که از آن جمله می توان به
درد مفاصل
احساس خستگی
عدم تمرکز
کاهش اشتها
یبوست
افزایش دفعات ادرار
احساس تشنگی
عدم عملکرد درست کلیه ها
سنگ کلیه
اختلالات سیستم عصبی
و پوکی استخوان اشاره نمود
یکی از علائم دیگر پرکاری که بسیاری از بیماران از آن شکایت دارند استخوان درد است؛ زیرا با افزایش هورمون پاراتورمون بافت استخوانی آسیب می بیند و این خود دلیلی است برای احساس درد در نواحی استخوانی.
معمولاً در این شرایط کلسیم بیشتری از استخوان ها کاسته و به خون اضافه می شوند. درصورتی که تشخیص و درمان پاراتیروئید پرکار دیر انجام بگیرد استخوان به مرورزمان مقاومت خود را ازدست داده و در برابر کوچک ترین ضربه ای واکنش نشان داده و شکسته می گردد و درنهایت فرد را به پوکی استخوان دچار می نماید. این عارضه در بین افراد مسن و زنان بیشتر دیده می گردد اما همانطور که می دانید برترین راه درمان پوکی استخوان پیشگیری است.2
دلیل هیپرپاراتیروئیدیسم چیست؟
رایج ترین دلیل بروز پرکاری پاراتیروئید در غدد پاراتیروئید، تشکیل یک توده اضافی (غیر سرطانی) در یکی یا تعداد بیشتری از این غدد است. خوشبختانه غده ای که پرکار است به ندرت سرطانی و بدخیم است (کمتر از یک مورد از 2500 مورد)، اما این موضوع دلیلی برای بی خطر بودن آن نمی گردد؛ چرا که پرکاری پاراتیروئیدی موجب بالا رفتن غیر طبیعی سطح کلسیم در خون فرد مبتلا می گردد و در پی آن تخریب برخی بافت ها در بدن شکل می گیرد.1عوامل تشدید کننده بیماری پرکاری پاراتیروئید
وجود یک بیماری اخیر، به خصوص اختلالات غدد درون ریزسابقه راشیتیسم یا کمبود ویتامین د
نارسایی کلیه
مصرف مسهل ها
مصرف داروی دیژیتال
زنان بالای 50 سال .3
عوارض پرکاری پاراتیروئید
هیپرتیروئیدیسم می تواند عواقب متعددی را در پی داشته باشد که عبارتند از:مسائل قلبی
یکی از جدی ترین مسائل هیپرتیروئیدیسم درگیر کردن قلب است که شامل افزایش ضربان قلب و ضربان نامنظم قلب است که این عوارض با درمان مناسب قابل درمان هستند.شکنندگی استخوان
هیپر تیروئیدیسم درمان نشده می تواند سبب ضعف و شکنندگی استخوان ها (استئوپروز) گردد مقاومت استخوان های شما تا حدی به مقدار کلسیم و سایر مینرال های موجود در آن ها بستگی دارد مقادیر بالای هورمون تیروئید توانایی بدن برای نگهداری کلسیم در استخوان ها را ضعیف می نماید.مسائل چشم
افرادی با بیمای چشمی Gravesدچار مسائل چشمی مانند بیرون زدگی، قرمزی و یا تورم، حساسیت به نور ،دید تار و دید دوتایی می گردد.پوست قرمز و متورم
در برخی موارد نادر افرادی با بیماری پوستی Gravesپوست تحت تاثیر قرار می گیرد و سبب قرمزی و تورم پوست به خصوص در ساق و کف پا می گردد.تیروئید سمی
هیپر تیروئیدیسم می تواند شما را در خطر تیروئید سمی قرار دهد و به صورت ناگهانی علائم را شدت دهد و منجر به تب، افزایش ضربان قلب و گاهی اوقات سبب هذیان گویی گردد، اگر این علائم را دیدید سریعا در پی درمان باشید.3تشخیص پرکاری غده پاراتیروئید چگونه انجام می گردد؟
تشخیص پرکاری پاراتیروئید با سنجش سطح سرمی هورمون PTH در خون به راحتی انجام می گیرد. یکی دیگر از راه های تشخیص پرکاری غده پاراتیروئید، مقدار گیری مقدار کلسیم موجود در ادرار 24 ساعته است. البته این روش کاربرد چندانی ندارد و مطمئن ترین روش همان مقدار گیری سطح سرمی هورمون است.1درمان پاراتیروئید پرکار
مهم ترین درمان غده پاراتیروئید جراحی و خارج کردن آن از بدن است؛ اما جراحی راهی نیست که برای همه توصیه گردد بلکه به صلاحدید پزشک این کار انجام می گیرد.درصورتی که مقدار بالا بودن کلسیم اندک باشد و کلیه ها به طور طبیعی کار و وظیفه خود را انجام داده و تراکم استخوان طبیعی و یا تا حد بسیار کمی غیرطبیعی باشد احتیاج به جراحی و خارج کردن غدد وجود ندارد.
عدم پیگیری های لازم جهت درمان غده پاراتیروئید شرایط را بغرنج نموده و ممکن است تبعات جبران ناپذیری داشته باشد.
جهت تشخیص درمان پاراتیروئید پرکار آزمایش و مقدار گیری سطح کلسیم خون و بعلاوه سونوگرافی و رادیوگرافی از راه هایی است که متخصص غدد جهت تشخیص بیماری از آن استفاده می نماید.
درمان دارویی پرکاری پاراتیروئید به وسیله داروهایی چون کلسی میمتیک ها calcimimetic، بیس فسفونیت ها و یا درمان های هورمونی انجام می پذیرد. این داروها به عنوان قرص پرکاری پاراتیروئید نیز شناخته می شوند؛ اما جهت درمان پاراتیروئید پرکار از روش های غیرپزشکی و غیر شیمیایی دیگر هم استفاده می گردد.
درمان گیاهی پرکاری پاراتیروئید یا درمان خانگی پاراتیروئید بیشتر شامل تغییر سبک زندگی و بهبود زندگی است. ورزش منظم، پرهیز از مصرف دخانیات، مقدار کافی از مایعات و آب استفاده کردن در طول روز و به هیچ عنوان بدن خود را بی آب نگاه نداشتن است. بعلاوه انجام توصیه هایی که در ادامه برای شما بازگو می کنیم لازم است.
حتماً مقدار 1000 میلی گرم کلسیم به وسیله مصرف مواد غذایی چون لبنیات، گوشت و سبزیجات دریافت کنید. استفاده از مکمل ها در صورت مشورت با پزشک بلامانع است. در طول روز به مقدار 400 الی 600 واحد ویتامین دی دریافت کنید.
درصورتی که در جغرافیایی زندگی می کنید که در طول روز آفتاب در آسمان وجود دارد حتماً از این نعمت استفاده نموده و بخش وسیعی از ویتامین دی را به وسیله آفتاب و نور خورشید دریافت کنید. البته باید توجه داشت که دریافت نور خورشید از پشت پنجره و یا پوست در زیر لباس بی فایده است و برای درمان کمبود ویتامین D کمکی نمی نماید. دست و پای برهنه خود را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید.
درمان پاراتیروئید با طب سنتی معمولاً شامل مصرف مواد خوراکی شامل کلسیم کم و یا پرهیز از مصرف بیشتر از احتیاج روزانه کلسیم است.2
پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.nikbakhtclinic.com
3.www.beytoote.com
منبع: راسخون