حکمرانی همه جانبه در فضای مجازی محکوم به شکست است - مجله میهن 128

در این جلسه که با مدیریت محمدعلی شاکری دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق برگزار گردید، دکتر فرشاد مهدی پور رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر محمدحسین سیاح طاهری مدیر سواد رسانه ای معاونت فضای مجازی سازمان صدا و سیما، دکتر ایمان عرفان منش عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) و دکتر حمید ضیایی پرور کارشناس ارتباطات و فناوری اطلاعات، به بحث و گفتگو در خصوص ابعاد مالی-فناورانه طرح حمایت از حقوق کاربران پرداختند.

در این نشست ایمان عرفان منش عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به اینکه فناوری با ورود به بسترهای فرهنگی جامعه، تغییرات عمیقی در پی دارد انتقاد خود را بر مسئله قانع کردن افکار عمومی معطوف ساخت و گفت: طرح برای مردم عادی است نه فقط برای اقشار خاص؛ بنابراین، به منظور روبروه خردمندانه مردم با فضای مجازی، باید فرهنگ سازی صورت گیرد. قوانین معمولاً باعث فرهنگ سازی نمی شوند. این اندیشه که در فضای مجازی هم مانند دیگر حوزه ها در پی حکمرانی همه جانبه باشیم، محکوم به شکست است.

عضو هیئت علمی دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) اضافه کرد: باید میان منافع دولت و مردم، توازن ایجاد گردد. در حکمرانی باید سهم همه، از جمله مردم و اصناف، در نظر گرفته گردد.

عرفان منش موضوع حکمرانی داده را هم مورد اشاره قرار داد و گفت: ما با بحث حکمرانی داده روبرو هستیم. داده هایی که در فضای مجازی فراوری می گردد، از مؤلفه های قدرت نرم است. در فضای مجازی که به سمت اینترنت رفتارها می رود، شبکه های اجتماعی، شبیه یک رصد خانه عظیم هستند که به وسیله آن و با آنالیز دقیق رفتار مردم، می توان به خیلی از مسائل اجتماعی، پی برد.

وی در خصوص تحولات ایجاد شده ناشی از توسعه فناوری در بستر جامعه، گفت: در دنیای مجازی، فرهنگ، به سمت تجاری شدن، می رود و آن بخشی از فرهنگ شما پذیرفته می گردد که منطق مالی و تجاری داشته باشد. اگر دولت ایران در پی ایجاد چارچوبی در این حوزه است، باید، محتوای فرهنگی غیر تجاری را به اسم مزیت خود فراوری نموده و از این طریق، سبک خاص خود را پیش گیرد.

این استاد دانشگاه امام صادق (ع) به ارتباط میان فضای مجازی و ژئوپلیتیک اشاره نمود و گفت: کشورهای مختلف دنیا، حکمرانی اینترنت را بر اساس مؤلفه های ژئوپلیتیک و فرهنگی خود می بینند و هر یک هنگامی که در خصوص حکمرانی سخن می گویند، منظور خاص خود در این مورد دارند. به عبارت دیگر، ملاحظات تاریخی و فرهنگی هر کشور، نوع نگاه آن دولت به حکمرانی فضای مجازی را معین می نماید. به اسم مثال، رویکرد روسیه، چین و اتحادیه اروپا، به حکمرانی فضای مجازی، به ترتیب سیاسی، مالی و حقوقی است.

عرفان منش با مقایسه شرایط فعلی ما با آمریکا، گفت: بحث و جنجال میان ما، در آمریکا هم جریان دارد. فناوری به جایی رسیده است که حتی دولت آمریکا هم در پی محدود ساختن پلتفرم ها است. حال اگر بخواهیم طرح فعلی حمایت از کاربران فضای مجازی را در ایران اجرا کنیم، آیا تحقیقات ملی در این مورد انجام گرفته است و دیدگاه های مردم آنالیز شده اند؟ جای چنین اقدامی در طرح یاد شده، خالی است.