کشف آثاری از دوره مادها در همدان - مجله میهن 128

به گفته یکی از باستان شناسان، شهرداری همدان قرار است که بخش هایی از این شهررا به پیاده رو تبدیل کند برای همین تصمیم گرفت تا در میدان امام این شهر فواره ای بزرگ ایجاد کند و برای این کار اقدام به گودبرداری کرد. باستان شناسان که تا به حال فرصت کاوش در هچ یک از قسمت های شهر به جز هگمتانه را نداشتند فرصت را غنیمت شمردند و ترانشه ای را در قسمتی از میدان ایجاد کردند تا ببینند که آیا در مرکز شهر همدان آثار تاریخی ای وجود دارد یا خیر. درخیابان کشی هایی که در سال های بعد از 1310 رخ داد آثار زیادی از دوره اسلامی نابود شد و جالب است که هر سال قسمتی از این آثار خراب و خیابان ها و ساختمان های نوی ساخته می شد.

برای همین هم هست که لایه های دوران اسلامی از بین رفته اما با این ترانشه در ابتدا آثاری کشف شد که متعلق به دوره ساسانی اند. این آثار سفالینه هایی بودند که طراحی آن ها کاملا نشان از دوره ساسانی آن ها داشت. باستان شناسان که با پیدا کردن این آثار به کشف آثار بیشتر امیدوار شده بودند در ادامه دو تابوت سفالی اشکانی پیدا کردند که در گذشته هم نمونه هایی از آن ها در اطراف همدان کشف شده بود. ظاهر تابوت ها نشان از آسیب هایی داشت که در طول ساخت و سازهای حدود 100 سال پیش دیده بودند. تا به حال آثار اشکانی زیادی در این شهر پیدا شده و این چیزه تازه ای نبود اما جست و جوها ادامه پیدا کرد تا آثاری پیدا شوند که تا به حال در هیچ جایی از شهر کشف نشده بودند! در ادامه کاوش ها باستان شناسان به آثاری برخوردند که برای دوران قبل از اشکانی یعنی دوره سلوکی بود نکته مجذوب نماینده درباره این کشف نو این است که برای اولین بار است که در همدان آثاری از این دوره زمانی کشف می گردد.

با تحقیقات بیشتر معین شد که در اینجا نه فقط آثاری از دوره سلوکی که آثاری از دوره مادها هم به چشم می خورد. یکی از سفال های برجسته دوران مادها کاسه های زورقی شکل است که قبلا در تپه حسنلو و نوشیجان پیدا شده اند و جالب است که نمونه این کاسه ها در این کاوش ها پیدا شده اند. به گفته مسئول کاوش های اخیر، همواره در کتاب های مختلف خوانده ایم که ماده ها در هگمتانه همدان زندگی نموده اند اما بیش از 150 سال است که کاوش های باستان شناسی در این شهر ادامه دارد تا آثار مادی کشف گردد اما تا به حال هیچ وقت به اثر مادی برنخورده بودیم. با کاوش هایی که اخیرا اجرا شده این کشفیات نو شواهدی از دوران مادها را نشان می دهد و این سفالینه ها وجود استقرار دوران مادها در همدان را ثابت می نمایند. نکته جالب توجه این است که این کاوش ها فقط در قسمت کوچکی از میدان اجرا شده و تمام این شواهد فقط اختصاص به همین بخش کوچک ترانشه دارد با این حال همین بخش کوچک هم به روشنی ثابت می نماید که همدان قدمتی برابر با دوران مادها دارد و طبق این کشفیات همه گفته هایی که درباره همدان دوران مادی وجود داشته ثابت شده است.

به گفته این باستان شناس تا به حال در تمام کاوش های باستان شناختی که در همدان اجرا شده آثاری پیدا شده که قدیمی ترین آن ها به اواخر دوران اشکانی برمی گردند و هیچ آثار تاریخی برای دوران ماقبل اشکانی پیدا نشده است. پس چیزی که این کشفیات نو را تا این حد ارزشمند نموده این است که این برای نخستین بار است که آثاری از دوران سلوکی و مادها پیدا شده اند. این آثار در جایی کشف شد که شهرداری قصد ساخت آبنما در آن داشت برای همین شهرداری و میراث فرهنگی به باستان شناسان 10 روز وقت دادند تا جست و جوهای خود را ادامه دهند و اگر به آثار برجسته دیگری برخوردند اینجا را به عنوان سایت موزه معرفی نمایند و جلوی همه طرح های دیگر گرفته گردد. با کاوش هایی که در این 10 روز انجام شد ساختار معماری مورد نظر میراث فرهنگی پیدا نشد اما در نهشته ها آثاری از دوران مادها پیدا شد البته هنوز هم ممکن است تا با ادامه کاوش ها آثار نوی پیدا گردد. باستان شناسان این جست و جوی ده روزه را 13 آبان آغاز کردند اما اینکه در اینجا سایت موزه ساخته گردد و یا دوباره همان طرح آبنمای قبلی اجرا گردد تصمیمی است که به عهده مسئولان است.