درباره تاثیر ایران و علوم شیعی بر علوم اسلامی در دنیا اسلام کمتر صحبت می&zwnjشود - مجله میهن 128

محمدمهدی احمدی، رایزن فرهنگی ایران نیز ضمن ابراز خوشحالی از این بازدید با اشاره به دو کتابی که در حوزه تاریخ اسلام و تمدن اسلامی نوشته است، گفت: خلق و خو و فرهنگ مردم اسپانیا و ایران تا حدود زیادی به هم مشابهت دارد و این راه را برای معرفی فرهنگ این دو کشور به یکدیگر هموار می نماید. همکاری برای اجرای برنامه هایی با این هدف در صدر اهداف رایزنی فرهنگی ایران خواهد بود.

او همچنین به محققان ایرانی اشاره و اعلام کرد: محققان ایرانی در کتابخانه های شخصی خود ده ها هزار جلد کتاب نگهداری می نمایند که نشان دهنده عمق علاقه مردم ایران و فرهنگ ایرانی به امر مطالعه و پژوهش است.

رایزن فرهنگی ایران در اسپانیا در خصوص کتابخانه اسلامی اسپانیا اعلام کرد: این مجموعه شامل دو بخش آمریکای لاتین و بخش عربی/اسلامی است که هر دو بخش مهمی از تاریخ اسپانیا را چه در دوران استعمار قاره آمریکا و چه در دوران اندلس تشکیل می دهند. بخش سومی نیز در این مرکز برای ایجاد همکاری های مختلف بین المللی و پژوهشی ایجاد شده است که از جمله فعالیت های آن می توان به اعطای بورسیه تحصیلی به دانشجویانی که در رشته های مرتبط با تاریخ آمریکای لاتین و اسلام شناسی فعالیت می نمایند اشاره نمود.

احمدی در ادامه پیشنهاد کرد که ارتباط میان رایزنی فرهنگی و مرکز پژوهشی و کتابخانه اسلامی با انعقاد تفاهم نامه همکاری استحکام یابد و بدین ترتیب راه برای تعامل و همکاری جدی و سازنده در آینده باز گردد.

او بر ارائه منابع ایرانی اسلامی جدید به آرشیو کتابخانه و نیز ایجاد فرصت بورس تحصیلی برای دانشجویان ایرانی علاقه مند به مطالعه در این حوزه تاکید نمود.

رایزن فرهنگی ایران در اسپانیا درباره بیوگرافی کتابخانه اسلامی اسپانیا یادآور شد: آن چه با نام کتابخانه اسلامی اسپانیا نام برده می گردد در واقع بخشی از مجموعه کتابخانه آژانس اسپانیایی همکاری های بین المللی برای توسعه (AECID) است. این مرکز که یکی از زیرمجموعه های وزارت خارجه اسپانیا است، وظیفه انجام ماموریت های مربوط به دیپلماسی فرهنگی این کشور را بر عهده دارد.

احمدی همچنین اعلام کرد: بسیاری از بورس های تحصیلی و برنامه های تبادل دانشجو به وسیله این مرکز انجام می گردد، همچنین بودجه اختصاص داده شده برای تعاملات فرهنگی و هنری پس از طی مسیرهای قانونی خود در نهایت در اختیار این مرکز قرار می گیرد تا برنامه های فرهنگی و توسعه ای خود را پیش ببرد. کتابخانه این مرکز شامل دو بخش آمریکای لاتین و عربی/ اسلامی است. فقط 1400 عنوان مجله و نیز نزدیک به 104 هزار عنوان کتاب به زبان های مختلف از جمله عربی، اسپانیایی، ایتالیایی، فرانسوی و ... درباره موضوعات مربوط به اسلام در مخزن این کتابخانه موجود است. در موضوع ایران حدود 1300 عنوان کتاب در مخزن کتابخانه که در شش طبقه از ساختمان عظیم آن قرار گرفته موجود است.

رایزن فرهنگی ایران در اسپانیا سپس گفت: بخش اسلامی کتابخانه(که اغلب به آن بخش عربی می گویند) در واقع براساس کتابخانه شخصی یک کشیش فرقه عیسوی به نام فلیکس پارخا که کتاب های زیادی در زمینه اسلام جمع آوری نموده بود و اولین کتاب اسپانیایی با نام اسلام شناسی را نیز نوشته در سال 1954 بنا شده است. از جمله کتاب های ارزشمند موجود در مخزن این کتابخانه می توان به کتاب الاغانی نوشته ابوالفرج اصفهانی و مجموعه آثار بدیع الزمان همدانی می توان اشاره نمود.

احمدی ادامه داد: بیشتر محتوای امروزی مخزن کتابخانه اسلامی اسپانیا شامل مجموعه کتاب هایی است که از سوی بعضی خانواده های اسپانیایی که اجداد مسلمان داشته اند و یا مطالعات مربوط به اسلام شناسی در خانواده آن ها انجام می شده، اهدا شده است. در بازدید از مجموعه کتابخانه اسلامی نکته حائز اهمیت این است که تعداد منابع شیعی موجود در مخزن این کتابخانه در مقایسه با منابع دیگر بسیار محدود و معدود است و عملا این کتابخانه در ارائه اسلام و منابع اسلامی به محققان و پژوهشگران اسپانیایی تنها روایت سنی از اسلام را ارائه می نماید.

رایزن فرهنگی ایران در اسپانیا دلیل این امر را در دو بخش تحلیل کرد و گفت: اول این که با وجود نام گذاری کتابخانه به اسلامی عملا هنگام صحبت از دنیا اسلام در اسپانیا، سخن تنها به کشورها و جوامع عربی محدود می گردد. در واقع اسلام شناسی و مطالعات عرب در عمل بر هم منطبق پنداشته می شوند و کمتر درباره تاثیر عمیق ایران و نیز علوم شیعی بر علوم اسلامی و توسعه فقه، فلسفه و علم در دنیا اسلام صحبت می گردد. این پدیده به دلیل حضور پردامنه و گسترده عربستان سعودی به عنوان متولی دنیا اسلام و عرب در اسپانیا بسیار تشدید شده است به طوری که نه تنها در فضای عمومی اسپانیا، که در فضای نخبگانی آن نیز از تمدن ایرانی و تاثیر آن بر تمدن اسلامی صحبتی نمی گردد.

احمدی در ادامه اظهار کرد: نکته دوم که در ادامه نکته اول باید آن را در نظر گرفت این است که کتاب های موجود در آرشیو و مخزن و به خصوص کتاب هایی که در صحن عمومی کتابخانه و به نوعی در ویترین آن قرار گرفته اند، به شکل معناداری شامل کتاب هایی می شوند که محصول تفکر وهابی و در راستای شاخه ای از اسلام است که اتفاقا امروز باید به جای آن که تبلیغ گردد مورد نقد قرار بگیرد. با این حال به دلیل یاری های گسترده عربستان سعودی و امارات به توسعه فضای دانشگاهی و مذهبی اسلامی/عربی در اسپانیا، هژمونی قدرت عظیمی شکل گرفته است که در آن تفکر وهابی به عنوان اسلام معرفی مورد تبلیغ قرار می گیرد.

او اضافه نمود: با توجه به دو نکته مذکور بسیار ضروری است برای مقابله با این نفوذ فرهنگی بالا، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با طرح و برنامه ای ویژه وارد گردد و در مقابل این تحریف تاریخی و ضعف علمی موجود در اسپانیا بایستد.

رایزن فرهنگی ایران در اسپانیا مهمترین راه چاره در این زمینه را تهیه مجموعه کتاب هایی در فقه شیعی، تاریخ تشیع و دانشمندان ایرانی که بر تفکر اسلامی تاثیرگذار بوده اند دانست و توضیح داد: اضافه نمودن ترجمه های اسپانیایی، انگلیسی و عربی از منابع شیعی و ایرانی یکی از اقداماتی است که در این مورد دارای اولویت است. همچنین ضروری است مجموعه ای از کتاب های مرجع علمی در موضوع تطور تمدن ایرانی - اسلامی به زبان فارسی و نیز به زبان های دیگر به گنجینه کتابخانه اسلامی اسپانیا اضافه گردد.

مسئولان کتابخانه اسلامی اسپانیا نیز ضمن استقبال از همکاری با رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به بیان توضیحاتی درباره فعالیت های این مرکز پرداختند.