نمایان شدن فروچاله های بدون برف و یخچال در منطقه زردکوه - مجله میهن 128

به گزارش گروه استان های خبرنگاران از شهرکرد، مهدی پژوهش رئیس دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکر گفت: نقشه های هوایی حاکی از آن است که یخچال های طبیعی با ارتفاع بالا در زردکوه به طور کلی ذوب شده و در نقاط محدودی ارتفاع آن به کمتر از پنج متر می رسد.

او اضافه کرد: نقشه های هوایی از منطقه زردکوه، فروچاله های بدون برف و یخچال را نشان می دهد که در سال های گذشته حجم عظیمی از یخچال ها را در خود جای داده بود، اما با وقوع بیش از یک دهه خشکسالی اکنون تمام منابع و ذخایر یخ در استان به تدریج ذوب و از دسترس خارج شده است.

بیشتر بخوانید

پژوهش اضافه کرد: این شرایط بیشترین تاثیر خود را بر چشمه های دائمی استان برجا گذاشته است به طوری که به تازگی دبی چشمه کوهرنگ از 25 مترمکعب بر ثانیه به سه مترمکعب بر ثانیه کاهش یافته و چنانچه فرایند خشکسالی در استان ادامه یابد و اقدامی همانند بارورسازی ابر ها در استان به خوبی اجرا نگردد این چشمه دائمی ارزشمند یا خشک می گردد و یا به چشمه فصلی تبدیل می گردد.

او گفت: این کارشناس آب و خاک چهارمحال و بختیاری با رد این فرضیه که زمین لرزه اخیر بر فرایند آبدهی چشمه کوهرنگ تاثیرگذار بوده است، توضیح داد: عامل اصلی کم آب شدن چشمه کوهرنگ ذوب شدن یخچال هاست و زمین لرزه 5.7 ریشتری چلگرد تاثیری بر آن نداشته است.

پژوهش، در عین حال از وجود گسل های زیادی در شهرستان کوهرنگ اطلاع داد و توضیح داد: بیشترین گسل در این منطقه مربوط به منطقه تونل سوم کوهرنگ با چهار گسل زراب، لاغرک، نعل اشکنان و شهریاری است که با اجرای تونل و فعال شدن این گسل ها جریان آب تغییر کرد و نزدیک به 300 لیتر بر ثانیه آب از تونل سوم خارج می گردد.

او تغییرات آب و هوایی در استان را تنوع اقلیمی نام نهاد و گفت: بهتر است بگوییم به جای تغییر اقلیم، این استان دچار تنوع اقلیم شده است که با مدیریت صحیح منابع آب می توان با چالش کمتری از آن گذر کرد، این منوط به این است که طرح های انتقال آب بین حوضه ای در استان متوقف و برای رفع احتیاج آبی دیگر استان مدیریت مصرف بیش از پیش رعایت گردد.

پژوهش گفت: جنگل تراشی ها و سدسازی ها، تعادل بین رطوبت در خاک و هوا را بر هم زده است از این رو ابر هایی که در استان تشکیل می گردد اگر چه برف زا است، اما بارشی به همراه ندارد چرا که زمین تشنه رطوبت است و رطوبت ابر ها را در خاک جذب می نماید.

او با اشاره به اینکه بسیاری از رودخانه های دائمی استان در سال های اخیر به رودخانه فصلی تبدیل شده است، اضافه کرد: به طور مثال رودخانه دائمی کیار و جونقان در سال های اخیر به رودخانه فصلی تبدیل شده است.

پژوهش اضافه کرد: انتقال های آب در منطقه زاینده رود نیز سبب شده تا زاینده رود به رودخانه فصلی تبدیل گردد و با انتقال آب از بهشت آباد نیز این مخاطره وجود دارد که کارون که رودخانه خروشانی در سال های گذشته بود به رودخانه فصلی تبدیل شده و بدین ترتیب جلگه خوزستان به دشت نمک تبدیل می گردد.

او بارورسازی ابر ها در استان را یکی از راه چاره های رفع خشکسالی و کمبود بارش ها دانست و گفت: اگر بارورسازی ابر ها در نقطه صحیحی انجام گیرد، هسته بارش ها در استان ما شکل خواهد گرفت و از این طریق بخشی از مسائل کمبود بارش در استان رفع می گردد.

پژوهش، با بیان اینکه فرایند خشکسالی در این استان به شکلی است که امکان انتقال آب برای استان های دیگر وجود ندارد، توضیح داد: اگر مدیریت مصرف آب در استان های به ویژه رعایت الگوی کشت به درستی به کار گرفته گردد، احتیاجی به انتقال آب از استان چهارمحال و بختیاری نخواهد داشت.

سید هاشم فاطمی مدیر محیط زیست و کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه ای چهارمحال و بختیاری نیز با تایید به صفر رسیدن ارتفاع یخچال های طبیعی و ذخایر برف و یخ استان، گفت: گرمایش زمین و خشکسالی های متوالی سبب شده تا عمده یخچال های طبیعی در ارتفاعات زردکوه از بین برود.

او اضافه کرد: این موضوع ارتباط مستقیمی بر کاهش آبدهی چشمه های این استان به ویژه چشمه کوهرنگ داشته است.

فاطمی، با بیان اینکه شدت خشکسالی سال آبی 1399-1400 در 50 سال اخیر بی سابقه بوده است، ادامه داد: این موضوع سبب شد تا یکی از پرآب ترین چشمه های استان تحت عنوان چشمه کوهرنگ با کاهش شدید آبدهی روبرو گردد و چنانچه این فرایند تداوم یابد امکان اینکه این چشمه به طور کامل خشک گردد نیز وجود دارد.

ع